کفپوش اپوکسی اتاق های تمیز

وجود امکانات بهداشتی مناسب جهت کار در شرایط اتاق تمیز، برای بسیاری از صنایع به منظور حفاظت از عملیات فرآیند، کیفیت قطعات، یکپارچگی تحقیقات آزمایشگاهی یا مراقبت‌های بهداشتی، ضروری است. اتاق تمیز به عنوان یک محیط کنترل شده تعریف می شود که دارای سطح پایینی از آلاینده ها مانند گرد و غبار، میکروب های موجود در هوا و بخارات شیمیایی است. با توجه به این واقعیت که یک محیط شهری به طور متوسط حاوی 35،000،000 ذره آلودگی با ابعاد 0.5 میکرومتر (μm) یا بزرگتر، در هر متر مکعب است، یک اتاق تمیز کارآمد،  باید فضایی خالی از این مقدار آلودگی داشته باشد. سخت‌گیرانه‌ترین استاندارد اتاق تمیز تنها اجازه ۱۲ ذره را در هر متر مکعب می‌دهد و نباید بزرگ‌تر از ۰.۳ میکرومتر باشند!

طراحی اتاق تمیز

اتاق‌های تمیز به‌گونه‌ای هوشمندانه طراحی شده‌اند که علاوه بر تعداد ذرات آلودگی وارد شده و یا ایجاد و رسوب این ذرات در اتاق، همچنین سایر پارامترهای مربوط به تمیزی مانند دما، رطوبت و فشار، کاملاً مشخص و تحت کنترل باشد. عناصر زیادی در ساخت اتاق تمیز وجود دارد و همه آنها باید به صورت یکپارچه عمل کنند تا بتوان به نتیجه دلخواه رسید. یکی از اجزای اصلی که در هر اتاق تمیزی تاثیرگذار است، فیلتر هوای ذرات با راندمان بالا (HEPA) است که برای به دام انداختن ذرات 0.3 میکرومتر یا بزرگتر استفاده می شود. برخی از سایت‌ها ممکن است فیلتر هوای بسیار ریز ذرات (ULPA) را انتخاب کنند که می‌تواند 99.999 درصد از ذرات معلق در هوا را تا اندازه 0.1 میکرومتر حذف کند. این فیلترهای هوا هستند که جریان هوا را تعیین می کنند و بخش مهمی از یک اتاق تمیز موثر است.

تنظیم استاندارد

اتاق‌های تمیز معمولا در صنایع و شرایطی که ذرات ریز و آلودگی‌های ذره‌بینی در فرآیند امور، اثر منفی دارد، کارایی دارد. در حالی که اتاق های تمیز می توانند از نظر اندازه و پیچیدگی متفاوت باشند، به طور گسترده در صنایعی مانند داروسازی، تولید نیمه هادی ها، بیوتکنولوژی، تجهیزات پزشکی و علوم زیستی و همچنین فرآیندهای حیاتی تولیدات رایج در صنایع هوافضا، نظامی و تأسیسات وزارت نیرو، استفاده می شوند. برای اینکه بفهمیم یک فضا را می توان به طور موثر به عنوان اتاق تمیز طبقه بندی کرد یا خیر، باید به ISO 14644 مراجعه کنیم، که معیارهای ایجاد و حفظ یک فضای اتاق تمیز کارآمد را تعیین می کند. این معیار، طبقه بندی پاکیزگی هوا را بر حسب تعداد ذرات موجود، به صورت غلظت در حجم هوا مشخص می کند و روش استاندارد آزمایش را برای تعیین تمیزی یک محیط تعیین می کند. جدول زیر میزان ذرات هوای مجاز در هر یک از 9 کلاس اتاق تمیز را که در ISO 14644 ارائه شده است، نشان می‌دهد؛ از «هوای اتاق» در ISO 9 تا معیار ذرات به شدت کنترل شده و نزدیک به صفر در محیط ISO 1.

کفپوش مناسب اتاق تمیز

یکی از عناصر کلیدی حفظ پاکیزگی محیط اتاق تمیز، کف آن اتاق است، زیرا می تواند مکان اصلی تجمع آلاینده ها و آلودگی‌ها باشد و مشکلاتی را ایجاد کند. برای اطمینان از اینکه کف اتاق، با اهداف یک اتاق تمیز همسو باشد، استفاده از سیستم هایی که ویژگی های تمیزکاری و عملکرد لازم را برای سایت فراهم کنند، حیاتی است. مؤسسه مهندسی و اتوماسیون ساخت و ساز فرانهوفر (IPA) پیمان صنعتCSM (مواد مناسب اتاق تمیز) را به منظور ارائه یک الگوی معتبر برای محصولات طراحی شده جهت استفاده در اتاق‌های تمیز ایجاد کرد. CSM یک فهرست بلندبالا از استانداردها، از جمله ISO 14644 را برای تعریف مناسب بودن تجهیزات یا مواد مورد استفاده در یک اتاق تمیز، بر اساس انتشار ذرات معلق در هوا، مقاومت بیولوژیکی (پتانسیل متابولیسم و میکروب کشی) ، جریان خروج گاز، قابلیت تمیز کردن، خواص تخلیه الکترواستاتیکی، مقاومت شیمیایی و غیره در نظر می گیرد. CSM برای تصمیم گیرندگان در صنایع حساس به آلودگی، هنگام انتخاب مصالح اتاق تمیز مانند کفپوش، یک صلاحیت حیاتی است.

همانطور که اشاره شد در کنار تمیز نگه داشتن هوا، یکی از مشکلات اصلی اتاق های تمیز تمیز نگه داشتن سطح کف است. برای جلوگیری از چسبیدن ذرات به کف، سطح باید صاف و بدون درز باشد. بسته به نوع مواد شیمیایی و محصولاتی که در اتاق ها استفاده می شود، کف باید در برابر برخی مواد شیمیایی نیز مقاوم باشد. این مورد، یک موضوع بسیار حساس است؛ زیرا این کفپوش‌ها باید از دوام بالایی برخوردار باشند تا میزان ترک ها احتمالی ایجاد شده در کف را کاهش دهند. این آسیب ها می توانند گرد و غبار و ذرات را حفظ کنند که می تواند تجهیزات یا همه محصولات تولید شده را آلوده کند.

کفپوش اپوکسی جزو مواد و مصالحی است که توسط IPA آزمایش شده دارای صلاحیت استفاده در اتاق تمیز است. مزیت نصب سیستم کفپوش اپوکسی تایید شده در اتاق تمیز این است که نه تنها تاثیر منفی بر کیفیت هوای داخلی نخواهد داشت، بلکه اتاق از مزایای عملیاتی متعدد این سیستم های استاندارد صنعتی نیز بهره مند خواهد شد. مزایای استفاده از کفپوش اپوکسی شامل ایجاد سطح بدون درز و غیر قابل نفوذی است که این نوع مواد ایجاد می کند و تمیز کردن سطح کف را بسیار سریع و آسان می کند؛ زیرا با توجه به ایجاد یک سطح یکپارچه و مسطح، عملیات تمیز کردن نیازی به تمرکز بیش ازحد در اطراف شکاف ها یا اتصالات که میتواند منبع آلودگی باشد، ندارد. همچنین نصب کفپوش با استفاده از سیستم اپوکسی جهت جلوگیری از ایجاد درز بین کف و دیوار و انتقال صافی بین این مقاطع، آسان است؛ این امر از احتمال گیر کردن آلاینده ها در طول این درز(بین کف و دیوار) جلوگیری می‌کند.

دوام کفپوش اپوکسی یکی دیگر از عناصر صلاحیت این سیستم جهت استفاده در اتاق تمیز است؛ به این معنی که در اتاق تمیز، چه آزمایشگاه، چه محل پردازش یا مرکز پزشکی، نگرانی در خصوص بار ترافیک تردد، تجهیزات چرخدار، بارگذاری نقطه ای، نشت، ضربه‌ها و تمیز کردن مکرر که بر یکپارچگی کفپوش تأثیر منفی می‌گذارد، وجود ندارد.

کفپوش اپوکسی

کف‌ها معمولاً سطوحی هستند که بیشترین استفاده و تماس، نسبت به هر سطح دیگری در ساختمان، بر روی آن‌ها صورت می‌گیرد. نگهداری کف، فرآیندی است که به خود سیستم کفپوش، شرایط ترافیکی، نوع آلودگی و باری که اعمال می‌شود، بستگی دارد. کفپوش‌های اپوکسی با توجه به عوامل فیزیکی و شیمیایی که ممکن است در معرض آن قرار بگیرند،  به راحتی نگهداری می شوند. به طور کلی، کفپوش های اپوکسی با چندین نوع روکش از جمله اپوکسی، پلی اورتان و اکریلیک نصب می شوند. سیستم های کفپوش اپوکسی، بسته به شرایط پخت و عمل آوری، معمولاً به 7 روز یا بیشتر نیاز دارند تا به طور کامل عملکرد مدنظر را از خود نشان داده و به خواص بهینه در زمینه سایش و مقاومت شیمیایی خود برسند. در این مدت، سطح باید با محدود کردن بارهای ترافیکی و / یا پوشاندن کف با کاغذ محافظ یا تخته سه‌لا محافظت شود. البته باید توجه داشت که برخی از انواع تخته های کامپوزیت یا ماسونیت می توانند در صورت خیس شدن، به رنگ کفپوش آسیب بزنند. این مواد به عنوان محافظ کف در محیط های مرطوب توصیه نمی شود.

ملاحظات کلیدی کفپوش برای محیط های اتاق تمیز چیست؟ در محیط‌های تولید، پردازش و تحقیقات دارویی، اتاق‌های تمیز نقش مهمی در تضمین بهداشت و عاری بودن محصولات از آلودگی دارند.

• مقاومت: کفپوشی که یکپارچگی خود را در مواجهه با سایش، ضربه و ترافیک ناشی از وسایل چرخدار و همچنین حمله شیمیایی حفظ کند، برای کاهش انتشار ذرات در هوا ضروری است. سطح نهایی همچنین باید بتواند در برابر فرآیندهای تمیز کاری مداوم و سخت مقاومت کند.
• بهداشت: یک کفپوش بدون درز، باعث راحتی در تمیز کردن کف میشود که تجمع باکتری‌هایی را که اغلب در ترک‌ها و درزها ایجاد می‌شود، کاهش می‌دهد. انتخاب کفپوش با خاصیت ضد میکروبی به کاهش باکتری های سطحی کمک می کند و خطر آلودگی را کاهش می دهد.

در طول چرخه بیوفیلم، باکتری ها در جو پراکنده می شوند و محتوای ذرات هوا را افزایش می دهند.

• خواص آنتی استاتیک: در محیط های حساس، انتخاب کفپوش ضد الکتریسیته ساکن یا رسانا به محافظت در برابر شوک ساکن کمک می کند.
• پخش و انتشار کم ذرات در محیط: کفپوش‌های اپوکسی و پلی اورتان پس از پخت، آنتی داست و ضدگرد و  غبار بوده و کمی دارند و هیچ ذره ای را در محیط اطراف پخش نمی کنند.

شرکت آبادگران با ارائه سیستم کفپوش اپوکسی که تمامی ویژگی‌های الزامی جهت کفسازی اتاق‌های تمیز، که در این مقاله ذکر شد، را برآورد میکند، گامی مهم در پیشبرد اهداف پروژه‌های حساس برداشته است. این سیستم خاص بسته به شرایط بارگذاری پروژه، در ضخامت 1میلیمتر به بالا و در سه لایه مختلف قابلیت اجرایی دارد. یک لایه پرایمر اپوکسی (پرایمر نفوذگر اپوکسی ABAPENODUR ) که به طور مستقیم روی بتن اعمال می شود و به صورت یک نفوذگر عمل می کند. با نفوذ به خلل و فرج سطح باعث افزایش کیفیت و ارتقا مقاومت سطح زیرکار میشود. لایه بعدی که به عنوان لایه اپوکسی میانی (کفپوش اپوکسی میانی ABAFLOOR-21 ) شناخته میشود و همراه با سیلیس مورد استفاده قرار میگیرد تا اهدافی همچون افزایش مقاومت مکانیکی کفپوش را حاصل کند. و در نهایت لایه اپوکسی رویه (کفپوش اپوکسی رویه ABAFLOOR-31 ) که در رنگبندی متنوع، خاصیت هایی نظیر ضد گرد و غبار، مقاومت در برابر مواد شیمیایی و خورنده را ایجاد میکند. هر لایه از سیستم تقریبا به 24 ساعت زمان برای پخت نیاز دارد و باید از هرگونه ترافیک چه تردد نفرات و چه تجهیزات محافظت شود. علاوه بر این، بتن موجود در سطح زیرکار که سیستم کفپوش باید روی آن اعمال شود، نباید کمتر از 28 روز عمر و مقاومتی کمتر از 25MPa داشته باشد؛ تا از ترک خوردن پوشش کف اپوکسی جلوگیری شود. نکته مهم در خصوص اجرا و نگهداری کفپوش اپوکسی، دما برای سیستم این است که باید بین 10-30 درجه سانتیگراد باشد. اگر محیط ساختمان محصور نباشد و در دمای ثابت نگهداری نشود یا گرمایش موقت ارائه شود، می‌تواند در ادامه مشکلاتی را ایجاد کند. این کفپوش ها سطحی بدون درز ایجاد می کنند که در برابر مواد شیمیایی، آسیب، لغزش و گرد و غبار بسیار مقاوم است. این ویژگی ها به دلیل ماهیت اتاق هایی که در آن استفاده می شوند، بسیار مهم هستند. همانطور که قبلتر گفته شد، تمیزی موضوع بسیار مهمی است زیرا با توجه به حساسیت شرایط اتاق تمیز به هیچ وجه نمی توان آلودگی را نادیده گرفت.

منابع:

1. www.flowcreteasia.com

2. Epoxy flooring, general cleaning & maintenance guide.

3. www.ConcreteShine.ca

3. Floor Solutions, stonhard.com

4. Flooring and Wall Coating Solutions for Cleanroom Environments Selection Guide.

5. BARiT PhARmA-TERRAZZO, Clean Room Floor