کاربرد ملات های ضد اسید

کلیه مواد با گذشت زمان در مجاورت شرایط محیطی درگیر آسیب های سطحی می‌شوند. بنابراین با توجه به نوع و عوامل ایجاد کننده خوردگی از آنها محافظت میگردد. مهم‌ترین عوامل ایجاد خوردگی عوامل فیزیکی یا مکانیکی، عوامل شیمیایی، عوامل الکتریکی، عوامل میکروبیولوژیکی، عوامل دمایی و عوامل الکتروشیمیایی میباشد. امروزه با گسترش صنعت و افزایش نیاز به حفاظت از مواد، راهکارهای گسترده ای برای هر پروژه، با توجه به شرایط و بررسی عوامل آن و الزامات اجرایی ارائه می گردد. یکی از این پوشش های محافظتی قابل ارائه ملات های مقاوم شیمیایی می باشد که در ادامه مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

ملات های ضد اسید ، ملات هایی دو یا سه جزئی می باشند که با اختلاط اجزاء واکنش شروع می گردد. درجه حرارت زمان اختلاط و زمان اجرا ارتباط مستقیم با سرعت این واکنش دارد.  درجه حرارت بالاتردر حین اجرا ، سبب تسریع واکنش و زودتر خشک شدن ملات ضد اسید می گردد.

دمای کارپذیری ملات ضد اسید دارای حداقل و حداکثر است که امکان ترکیب اجزاء و اجرا در خارج از این محدوده وجود نخواهد داشت. عموما زمان عمل آوری (Pot Life) و نیز زمان خشک شدن و رسیدن به مقاومت های مکانیکی و شیمیایی (Curing)  در مشخصات فنی و دستورالعمل های اجرایی محصول توسط سازندگان ملات ضد اسید ارائه می گردد.

انواع ملات مقاوم شیمیایی

ملات های ضد اسید به دو گروه غیرآلی و آلی تقسیم می شوند، که بمنظور نصب و در نهایت بندکشی کاشی ها و آجرهای ضد اسید و همچنین به عنوان لایه نهایی بر روی سطوح محیط های خورنده استفاده می گردند.

۱. ملات های سیلیکاتی

ملات های سیلیکاتی در برابر اسیدها، اسیدهای اکسیدکننده با غلظت حداکثر به جز هیدروفلوئوریک(حلال شیشه) مقاومت بسیار بالایی دارند و در برابر مواد قلیایی تقریبا مقاوم بوده همچنین در محیط هایی که با آب شستشو می شوند عملکرد خوبی ندارند.

عمدتاً از ملات های سیلیکاتی در محل هایی که اسیدهای معدنی با غلظت بالا وجود دارد مانند برج جذب در کارخانجات تولید اسید سولفوریک و یا اسید نیتریک می باشد، مورد استفاده قرار می گیرد. دومین مزیت ملات های پایه سیلیکاتی مقاومت حرارتی بالای آنها است. این نوع ملات تا درجه حرارت ۹۰۰ درجه سانتی گراد مقاوم می باشند. بدین ترتیب در آجرکاری های مانند نیروگاه ها کاربرد فراوانی دارند. ملات های سیلیکات پتاسیم به دلیل این که مقاوم ترین ملات های گروه سیلیکاتی می باشند در صنعت خوردگی بیشترین مصرف را دارند.

۲. ملات های رزینی و یا پلیمری

گروه دیگر ملات های بر پایه رزین های ضد خوردگی می باشند، که جهت مقاومت در برابر مواد خورنده و شیمیایی مختلف کاربرد دارند. این ملات ها از دو جزء رزین پیوند دهنده و یک هاردنر سخت شونده تشکیل می شوند. عمده رزین هایی که در ملات های ضد اسید استفاده می شوند عبارتند از: رزین های فوران، رزین های پلی استر غیراشباع و وینیل استر، رزین های اپوکسی. ملات های رزینی مقاومت بالاتری در برابر نفوذ مایعات نسبت به ملات های سیلیکاتی دارند و همچنین بسته به نوع رزین در برابر طیف وسیعی از مواد خورنده از جمله اسیدها، حلال ها  و قلیاها ، مقاوم هستند.

۲-۱- ملات های بر پایه رزین فوران

ملات های مقاوم شیمیایی فوران به صورت دو جزئی رزین فوران و جزء پودری (پرکننده های کربنی و یا سیلیسی به همراه هاردنر رزین فوران) می باشند. در ملات های فورانی معمولا جهت تولید هاردنر از  اسیدهای قوی استفاده می شود درنتیجه به دلیل ایجاد خوردگی در کربن و استیل از این محصول به صورت مستقیم روی این سطوح استفاده نمی شود. پیش از اجری این محصولات پیشنهاد می گردد که از یک لایه غشایی (membrane) ، همچون رابرها، پوشش های قیری یا رزینی، یا ... بر روی سطوح استفاده شود.

ملات های فورانی از مقاومت شیمیایی بسیار بالایی در برابر مواد قلیایی بدون اعمال حرارت برخوردارند.در مقایسه با سایر ملات های رزینی، ملات های پایه فوران بالاترین مقاومت حرارتی(حدودا ۲۰۰ درجه سانتیگراد(را دارا می باشند. از این ملات های جهت نصب و بندکشی کاشی و اجرهای ضد اسید در داخل مخازن و راکتورها استفاده می شود.

۲-2- ملات های بر پایه رزین اپوکسی

ملات های بر پایه رزین اپوکسی ، ملات های دو جزئی) رزین اپوکسی و هاردنر (عموما پلی آمین های آلیفاتیک و آروماتیک می باشند. ملات های اپوکسی در برابر اسیدهای معدنی با غلظت پایین، قلیاها و نمک ها می توانند مقاومت داشته باشند ولی در برابر اسیدهای آلی با جرم مولکولی پایین و مواد اکسیدکننده، بسیاری از حلال ها و اسیدهای معدنی غلیظ، مقاومت ضعیفی دارند. مقاومت حرارتی این ملات های رزینی در حدود60-70 درجه سانتیگراد می باشد. به دلیل چسبندگی بسیار عالی این ملاتها بر روی سطوح بتنی و سرامیکی، از آنها بطور مستقیم برای چسبندگی بین کاشی ها و سطوح بتنی  استفاده می نمایند.

۲-3- ملات های بر پایه رزین پلی استر غیراشباع و وینیل استر

این ملات ها عمدتاً شامل دو جزء رزین و پرکننده های سیلیسی به همراه هاردنر رزین می باشند. که در برابر اکسیدکننده ها و عوامل خنثی و اسیدی مقاومت خوبی دارند. ملات های بر پایه رزین پلی استر غیراشباع و وینیل استر در مقابل حلال ها و قلیاها مقاومتشان  ضعیف می باشد.

مقاومت حرارتی این پایه از ملات ها بین ۸۰ تا ۱۲۰ درجه سانتیگراد می باشد. زمان  کارپذیری (Pot life) اجزاء ملات های  نامبرده پس از اختلاط کوتاه می باشد.