گروت و نکات مربوط به گروت ریزی

نصب ماشین آلات و ایمن سازی سازه های فولادی نصب شده در محل اتصال به پایه ستون ها فرآیندی است که در ابتدا ساده و راحت به نظر میرسد ، ولی در عمل کار به این راحتی نیست و نکاتی هستند که حتما باید مورد توجه قرار بگیرند.مثلا محل نصب یک ماشین یا تجهیز ممکن است نیاز به بالا بردن یا پایین رفتن داشته باشد تا با سایر ماشین آلات تراز شود. یا اینکه بستر کار ممکن است ناهموار باشد به این معنی که دارای برجستگی یا فرو رفتگی باشد و باعث توزیع ناهموار بار سازه شود.هدف استفاده از گروت و بطور کلی عملیات ثابت سازی این است که فاصله ها را پر کنیم و اجازه ندهیم تجهیزات و یا ستون ها و... بصورت غیر ایمن و یا تثبیت نشده باقی بمانند.

در این مقاله مروری خواهیم داشت به مطالب ، مفاهیم و دانش ابتدایی مورد نیاز برای اجرای پروژه های ثابت سازی و گروت ریزی:

 گروت ماده ای است که پس از ترکیب با آب شکل دوغابی و سیال پیدا میکند. شکل سیال آن این امکان را میدهد تا در فضاهای خالی جریان پیدا کرده و فاصله ها را پر کند. پس از مدتی ماده دوغابی شکل ، حالت جامد به خود گرفته و به استحکام و مقاومت بالایی می رسد.قبل از اینکه وارد مسایل فنی مربوط به گروت و گروت ریزی شویم لازم است درک درستی از پژوره و کاری که قرار است انجام بگیرد داشته باشیم. مثلا اینکه انتخاب یک نوع گروت برای تمام انواع ثابت سازی ها روش صحیحی نیست. واضح است که وقتی میزان بار و به طبع ریسک کار کمتر است میتوانیم از انواع ارزانتر گروت استفاده کنیم تا مسایل اقتصادی را هم لحاظ کرده باشیم و یا به عکس هنگامی که قرار است یک ماشین توربین گاز چند میلیون دلاری را نصب کنیم، انتخاب بهترین گروت هدف بوده، حتی اگر باعث افزایش هزینه شود.تولید کنندگان گروت طیف متنوعی از انواع گروت را تولید میکنند تا مصرف کننده بتواند با توجه به نوع کار، گروت مورد نیاز را به درستی انتخاب نماید.بعضی ملاحظات که هنگام انتخاب نوع گروت باید مورد توجه قرار بگیرد میتواند شامل نکات ذیل باشد :

سطح اتکای موثر (EBA) :

یکی از دلایل اصلی گروت ریزی این است که ماشین ، ستون و یا تجهیز نصب شده بتواند وزن و فشار را از طریق بیس پلیت به تمام مساحت زیر خود منتقل نماید.دسترسی به سطح اتکای 100 درصد بسیار مطلوب است که گروت باید به شکلی انتخاب شود تا قابلیت جریان‌پذیری مطلوب در زیر سطح نصب شده را داشته باشد تا بتواند حداکثر سطح اتکا را ایجاد نماید.

چروک خوردگی یا جمع شدگی

این مساله معمولا بعد از اجرای کار اتفاق میافتد و در صورتی که قبلا ملاحظات مورد نیاز انجام نشده باشد میتواند باعث جدایی و ایجاد فاصله بین گروت اجرا شده و بیس پلیت و یا ایجاد ترک در کار شود که در نهایت هر دو به کیفیت نهایی کار بسیار لطمه میزنند.

مقاومت

یکی از حیاتی ترین پارامترها مقاومت است. مقاومت را به دو گونه تقسیم میکنیم ، مقاومت فشاری توانایی است که گروت میتواند به واسطه آن وزن تجهیز و یا ستون را منتقل نماید و مقاومت کششی خاصیتی است که باعث میشود اجزای گروت بعد از خشک شدن در برار نیرو های وارده بخصوص نیروهایی که در اثر لرزش ماشین آلات وارد میشود به خوبی مقاومت نماید.گروت های سیمانی مقاومت فشاری بالایی دارند ولی درصورتی که مقاومت کششی بیشتر مد نظر باشد باید از گروت های اپوکسی استفاده نماییم ولی باید دقت بیشتری در هنگام اجرای آن به خرج دهیم.

روش کار

انتخاب گروت مناسب

شرایط کاری مختلف و ملاحظات گوناگون که هنگام کار پیش می آید باعث میشود روش های مختلفی برای اجرا  در نظر بگیریم. مثلا هنگامی که سطح اجرا مساحت زیادی دارد باید به میزان جریان‌پذیری و سیالیت گروت بیشتر توجه کنیم ولی در هنگام کار با سطح کوچک نظیر یک صفحه ستون این مساله خیلی درد سر ساز نیست.

بحث دیگر ، مساله مقاومت شیمیایی است. با در نظر گرفتن شرایط کارگاه یا کاربری نهایی پروژه حتما باید این مساله لحاظ شود.معمولا گروت های اپوکسی انتخاب بهتری برای محیط های شیمیایی هستند.مقاومت حرارتی مساله دیگر است. در صورتی که در محل پروژه یا کاربری نهایی پروژه شرایطی وجود دارد که دمای زیادی ایجاد نماید باید در انتخاب گروت دقت بیشتری کنیم. بطور کلی گروت های اپوکسی برای دمای بیشتر از 70 درجه سانتیگراد مناسب نیستند ولی گروت های سیمانی تا دمای 250 درجه سانتیگراد میتوانند تحمل کنند.

آماده سازی بستر کار

پایه ستون یا بستری که قرار است گروت ریزی شود احتمالا از چند هفته قبل اماده شده است.این فاصله زمانی باعث میشود بتن تا حد ممکن انقباض و جمع شدگی خود را بروز دهد و به مقاومت لازم برای تحمل بار برسد. به شکل معمول باید 4 هفته زمان بین بتن ریزی بستر و انجام عملیات گروت ریزی در نظر گرفت.خیلی مهم است که قبل از گروت ریزی لایه سست و نازک روی سطح بتن را از بین ببریم. معمولا به روش هایی نظیر استفاده از صفحه ساب و یا شستشو با فشار آب زیاد این کار امکان پذیر است.این لایه ضعیف میتواند اتصال قوی و مطمئن بیس پلیت و پایه ستون را تحت تاثیر قرار دهد.بخصوص هنگامی که بار های دینامیک وجود دارد ویا قرار است از گروت اپوکسی استفاده نماییم. این پوسته سست باید بدون آسیب زدن به قسمت اصلی بتن حذف شود. در نهایت باید به سطحی بدون آلودگی و هر گونه گرد و غبار برسیم.نکته ای که هنگام کار با گروت های سیمانی بسیار اهمیت دارد و معمولا نادیده گرفته میشود، خیس کردن سطح کار است. این کار باعث چسبندگی بهتر گروت به سطح بتن زیرین میشود. در هنگام کار با گروت های اپوکسی این کار نباید انجام شود.

قالب بندی

قالب بندی معمولا به صورتی اجرا میشود که جهت جلوگیری از نشت دوغاب گروت و نیز آلوده شدن دوغاب به سایر مصالح موجود در کارگاه، اطراف بیس پلیت را با یک چهار چوب مهار میکنیم. با استفاده از ماله، دوغاب گروت را در سراسر قالب بصورت یکنواخت پخش میکنیم. این روش برای گروت های سیمانی معمولا به شکل خوبی جواب میدهد.نکته مهم جنس قالب است که باید بصورتی انتخاب شود که گروت بعد از سفت شدن براحتی از آن جدا شود. این مساله بخصوص در مورد گروت های سیمانی بسیار اهمیت دارد. هنگام جدا کردن قالب از گروت های سیمانی ، هنگامی که گروت هنوز به حداقل مقاومت لازم نرسیده است امکان ایجاد آسیب و ترک وجود دارد.هنگام استفاده از گروت های اپوکسی نیاز است از انواع موجود موم یا واکس جهت اطمینان از سهولت و امنیت جدا شدن قالب و گروت استفاده نماییم.

ترکیب

ترکیب صحیح گروت بسیار قابل اهمیت است. نیروی انسانی کارامد و آموزش دیده و تجهیزات مناسب نیز بسیار الزامی است.

در هنگام میکس گروت نکات زیر قابل توجه است :

ملاحظات دمایی:

تمام گروت ها باید در شرایط دمایی مناسب بین 10 تا 30 درجه سانتیگراد نگهداری شوند. بهترین حالت 23 درجه سانتیگراد است. این شرایط نه تنها باعث افزایش طول عمر انبارداری گروت میشود بلکه باعث افزایش کیفیت اختلاط و اجرا نیز میگردد.در محل پروژه حفظ شرایط دمایی سخت است بخصوص اگر در جغرافیایی با آب و هوای گرم باشیم. معمولا به گروت های سیمانی برای کاهش دمای مخلوط، آب سرد اضافه میکنند. بهتر است بعد از مخلوط شدن، ادامه کار در یک فضای سایه برای جلوگیری از افزایش دما صورت بگیرد.در صورتی که در آب و هوای سرد سیر قرار داریم بهتر است گروت های اپوکسی در فضایی گرم نگهداری شوند. این کار خواص میکس و جریان پذیری گروت را ارتقا میدهد.به شکل کلی آب و هوای گرم کار را سخت تر میکند و نیاز به ملاحظات بیشتری وجود خواهد داشت. اگر گروت اپوکسی خیلی گرم باشد و یا در فضای خیلی گرم اجرا شود به سرعت خواص جریان پذیری خود را از دست میدهد، همچنین امکان ایجاد آسیب و ترک پس از اتمام کار بسیار بالاست.

ملاحظات هنگام میکس گروت سیمانی

نسبت آب به سیمان برای رسیدن به حداکثر مقاومت نهایی بسیار اهمیت دارد. آب باید با کیفیت آب نوشیدنی باشد و بسیار با دقت به میزان توصیه شده تولید کننده اندازه گیری شود.هیچ وقت بیش از مقدار توصیه شده آب اضافه نکنید.ابتدا آب باید داخل ظرف اضافه شود و بعد در حالی که همزن کار میکند سیمان را به آهستگی اضافه نماییم.زمان میکس باید با دقت با کورنومتر اندازه گیری شود تا اطمینان پیدا کنیم زمان کافی در اختیار مخلوط قرار داده شده است. معمولا زمانی بین 3 تا 5 دقیقه نیاز است تا تمام گروت را به مخلوط اضافه کنیم.

ملاحظلات هنگام میکس گروت اپوکسی

یکی از حیاتی ترین جنبه ها در هنگام میکس گروت اپوکسی رعایت نسبت میان اجزاست.بر خلاف گروت های سیمانی که با تغییر نسبت آب میزان مقاومت تغییر میکند گروت های اپوکسی باید دقیقا بر اساس نسبت توصیه شده جزء اول و دوم با یکدیگر ترکیب شوند. باید تمام رزین پایه با تمام هاردنر ترکیب شود.نکته قابل توجه دیگر این است که اطمینان پیدا کنیم که ترکیب گروت اپوکسی در سراسر مخلوط یکنواخت و یکسان است. عدم میکس یکنواخت، باعث ایجاد تکه های مخلوط نشده در محصول نهایی شده و باعث میشود تا استحکام و سایر خواص در انتهای کار تحت تاثیر قرار بگیرد. ساده ترین روش برای اجرای گروت سیمانی در مساحت محدود به این شکل است که بعد از میکس مطلوب گروت ان را زیر بیس پلیت قرار دهیم و بعد لبه های ان را درست کنیم.معمولا لبه ها یک زاویه 45 درجه از پایین به بالا خواهد بود.گروت نباید دچار فرو رفتگی یا تغییر شکل بشود.ایجاد زاویه 45 درجه باعث میشود تا کار تمیز تر به نظر برسد و هم انباشت مایعات بر روی پایه ستون جلوگیری میکند در ضمن خطر آسیب به لبه ها نیز کاهش پیدا میکند.

عمل آوری و مراقبت

هنگامی که گروت در فضای باز اجرا می شود بخصوص در ایام گرم سال لازم است یک سایه بان موقت به شکلی ایجاد شود که محل اجرا از نور مستقیم خورشید حفظ شود.تابش مستقیم خورشید باعث افزایش دمای بیس پلیت و افزایش دمای گروت میشود.

گروت های پایه سیمانی :

نظیر تمام محصولات با پایه سیمان بسیار ضروری است که گروت تازه اجرا شده در مقابل از دست دادن آب زیاد محافظت بشود. این پدیده باعث ایجاد چروک و ترک در ساختار گروت و کاهش مقاومت نهایی کار خواهد شد.مراقبت در برابر از دست دادن رطوبت در یک هفته اول بسیار اهمیت دارد.بیس پلیت نیز همانند گروت باید از تغییرات شدید دمایی محافظت بشود.داغ شدن بیش از حد در اثر تابش خورشید تا سرد شدن خیلی زیاد هر دو میتواند باعث ایجاد آسیب در گروت کار شده بشود.

گروت های اپوکسی :

همانند گروت های سیمانی گروت اپوکسی نیز باید در چند روز نخست از تغییرات شدید آب و هوایی محافظت بشود.مخصوصا زمانی که مساحت کار یا حجم گروت ریخته شده زیاد است و واکنش های شیمیایی اپوکسی خود میتواند به شکل محسوسی دما را بالا ببرد.در مناطق گرم و یا خیلی گرم در صورتی که قرار است حجم زیادی گروت اپوکسی کار شود بهتر است ساعات بعد از غروب خورشید در نظر گرفته شود تا از ساعاتی از شبانه روز که خنک تر است بهره ببرید.

برای آشنایی با انواع گروت های سیمانی و گروت های اپوکسی تولیدی شرکت آبادگران میتوانید بر روی این لینک کلیک نمایید.

جهت آشنایی بیشتر با گروت های سیمانی و اپوکسی و کارکرد های هر کدام میتوانید به مقالات ذیل رجوع نمایید:

     نکات اجرایی گروت-1

     نکات اجرایی گروت-2

     گروت‌ها‌‌ی سیمانی: معرفی، خواص، الزامات و آزمون‌ها‌‌

      کاربرد گروت‌ها‌‌ی پایه سیمانی و اپوکسی در فونداسیون تجهیزات و ماشین آلات

الزامات اجرای گروت اپوکسی

الزامات نصب گروت های سیمانی

آماده سازی سطوح پیش از اجرای گروت